Menopauza to naturalna faza życia i kolejny etap dojrzałości każdej kobiety. Pojawia się zwykle w okolicach pięćdziesiątego roku życia. Wyznacza koniec naturalnej zdolności kobiety do zajścia w ciążę i rodzenia dzieci Menopauza to namacalny dowód wielu zmian, które rozpoczęły się i postępują w organizmie kilka lat wcześniej (średnio 5-6) przed ostatnią miesiączką. Objawy menopauzy mogą utrzymywać się przez kilka lat po ustaniu miesiączkowania.
Menopauza to złożony proces wygaszania funkcji jajników, prowadzący do zmniejszenia stężenia estrogenów i w efekcie do rozwoju niekorzystnych procesów patologicznych. Problemy związane z menopauzą i niedoborem estrogenów stały się ważnym zagadnieniem medycznym i społecznym. Różnorodne zmiany powstające w okresie przekwitania w istotny sposób upośledzają prawidłowe funkcjonowanie organizmu kobiety i przyczyniają się do obniżenia jakości życia. Zauważyć można zaburzenia ze strony układu krążenia (postępująca choroba niedokrwienna mięśnia serca), kostnego (osteoporoza) oraz moczowo-płciowego (nietrzymanie moczu, osłabienie popędu płciowego i dyspareunia). W tym okresie wyraźnie zmniejsza się wydolność fizyczna organizmu i pojawiają się zmienne nastroje. Dla kobiet będących w tym okresie życia bardzo uciążliwe bywają zlewne poty, uderzenia gorąca, zaburzenia snu i zwiększona drażliwość. Kobiety odczuwają kołatanie serca, bóle głowy, kłopoty z pamięcią.
Niektóre kobiety odczuwają zwiększone potrzeby seksualne, inne zaś spadek zainteresowania współżyciem. W okresie menopauzy wiele kobiet zmaga się z tkliwością i bólem piersi. Problemem są również bóle mięśni, stawów i ścięgien. Może pojawić się piekący ból ust i języka. W obrębie jamy ustnej typowe w tym okresie są także dolegliwości takie jak krwawienie dziąseł, niesmak w ustach oraz nieprzyjemny oddech. Pojawiają się też przypadłości ze strony układu pokarmowego jak gazy, niestrawność, nudności. Wiele tych zmian niekorzystnie odbija się na psychice kobiet, prowadząc do obniżenia nastroju. Pojawiają się także różne objawy starzenia skóry. Jest to szczególnie istotny problem, ponieważ wygląd w dużej mierze decyduje o atrakcyjności kobiet i wpływa na ich dobre samopoczucie. Prawidłowy wygląd i funkcjonowanie skóry uzależnione jest od wielu czynników. Jednym z najważniejszych jest wpływ hormonów. Na szczególną uwagę zasługuje wpływ estrogenów na stan i funkcjonowanie skóry. Okołomenopauzalny niedobór estrogenów powoduje osłabienie keratynocytów, czyli podstawowych komórek naskórka, co prowadzi do ścieńczenia naskórka widocznego zwłaszcza w obrębie skóry twarzy, gdzie liczba receptorów estrogennych jest szczególnie duża. Pojawia się też swędzenie całej skóry, uczucie pełzania i łaskotania. Przez okres klimakterium każda kobieta przejdzie łagodnie, kiedy nie będzie za wszelką cenę walczyć o utrzymanie młodości. Należy zaakceptować zachodzące zmiany i zweryfikować zwyczaje, aby pomóc sobie samej. Żeby tego dokonać należy między innymi: unikać ostrych potraw, gorących napojów, kofeiny i alkoholu, ponieważ one mogą wyzwalać napady gorąca wystrzegać się popijania kawy wieczorem, bo działa drażniąco na błonę śluzową pęcherza i powoduje częstsze oddawanie moczu trzymać się z daleka od wieczornego podjadania czekolady, albowiem może ona być przyczyną bezsenności starannie wykonywać przed snem te same czynności jak przed menopauzą, na przykład czytać książki czy brać kąpiele połykać przed snem wapń, ponieważ przeciwdziała osteoporozie i ma dobroczynny wpływ na wiele innych problemów zdrowotnych oraz zapobiega bezsenności zaprzyjaźnić się z witaminą B complex, która zapobiegnie uczuciu zmęczenia i wahaniom nastroju, ale dawka zawsze musi być skonsultowana z lekarzem dopasować odpowiednią dawkę witaminy E, ponieważ działa rewelacyjnie na napady uczucia gorąca, wysychanie błony śluzowej pochwy oraz na nocne poty zachować aktywność fizyczną, chociaż najprostszą, jaką są spacery, albowiem jest to konieczne w okresie klimakterium. Ruch i ćwiczenia fizyczne podnoszą poziom endorfin, czyli naturalnych związków chemicznych produkowanych przez mózg, tak zwanych hormonów szczęścia, które wywołują doskonałe samopoczucie i zadowolenie oraz wszelkie inne euforie unikać długiego przebywania na słońcu jeść smaczne, gotowane potrawy, świeże warzywa i owoce oraz spożywać produkty sojowe oraz pieczywa z siemieniem lnianym, ponieważ te produkty pomogą w zwalczaniu objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca czy suchość pochwy oraz zmniejszą ryzyko osteoporozy konsumować produkty i owoce, w których występują naturalne hormony, tak zwane fitohormony. Znajdują się one w daktylach, granatach, jabłkach, rabarbarze, czereśniach, winogronach, żeńszeniu, czosnku, kiełkach pszenicy, sezamie, nasionach dyni, ryżu. Pić herbatki ziołowe z szałwii, nagietków, koniczyny czerwonej zażywać również naturalne hormony w postaci suplementów diety, które są dostępne w aptekach • zapobiegać zanikowi życia erotycznego i pamiętać, że im dłużej kobieta jest aktywna seksualnie, tym dłużej ścianki pochwy pozostaną niezmienione.
Klimakterium przychodzi nieuchronnie jak jesień po lecie. Czasami występuje bez wcześniejszych zwiastunów, choć z reguły nowy etap w życiu kobiety zapowiadany jest przez wachlarz objawów. Czas, w którym wystąpi menopauza, zależy w dużej mierze od stylu życia kobiety. W celu opóźnienia pierwszych objawów menopauzy należy unikać palenia tytoniu i spożywania alkoholu. U kobiet niepalących pierwsze objawy obserwuje się zdecydowanie później niż u wieloletnich palaczek. Podobnie działa alkohol, szczególnie wysokoprocentowy i spożywany często. Nadmiar stresu rozregulowuje gospodarkę hormonalną, co może również przyspieszyć menopauzę nawet o kilka lat. Warto zatem każdego dnia wygospodarować dla siebie godzinę wolnego czasu na relaks.
Menopauza nie musi stanowić okresu cierpień i wyrzeczeń, ponieważ dzięki wzrastającej świadomości kobiet i osiągnięciom medycyny towarzyszące jej uciążliwe dolegliwości można złagodzić, a nawet część z nich całkowicie wyeliminować.